Ερημιές

Του Δημήτρη Μητρόπουλου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 07 Δεκεμβρίου 2011 στα NEA ONLINE

ΠΟΙΟ είναι το ζητούμενο αυτή τη στιγμή; Ποιος - ή ποια! - θα πάρει το ΠΑΣΟΚ; Ή τι θα πάρει το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές που έρχονται;

ΤΑ ερωτήματα είναι κρίσιμα για ένα κόμμα που βρίσκεται σαφώς σε μια καμπή της ιστορίας του. Αν μάλιστα φύγουμε από την Ελλάδα και πάμε στη Βρετανία, έχουμε ενδιαφέρουσες συγκριτικές αναφορές. Το 1979 το Εργατικό Κόμμα υφίσταται στρατηγική ήττα από τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα της Μάργκαρετ Θάτσερ. Ακολουθούν τα «χρόνια στην ερημιά». Πρόκειται για μια περίοδο που σημαδεύεται και από τη διάσπαση του 1983, όταν η «συμμορία των τεσσάρων» με επικεφαλής τους Ρόι Τζένκινς και Ντέιβιντ Οουεν συγκροτεί το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, έχοντας απαυδήσει από τις αριστερόστροφες πολιτικές που υπαγορεύουν τα συνδικάτα. Στο διάστημα αυτό το Εργατικό Κόμμα αλλάζει τρεις αρχηγούς - Μάικλ Φουτ, Νιλ Κίνοκ και Τζον Σμιθ - και γίνεται συνώνυμο του φραξιονισμού μέχρι να φθάσει το 1994 στον Τόνι Μπλερ. Στο πρόσωπό του πάει μια γενιά μπροστά, αλλάζοντας μαζί και πολιτική.

ΑΝ όλα αυτά έχουν αξία, είναι γιατί αποτυπώνουν σε μικρογραφία τη φάση του ΠΑΣΟΚ και τις παρορμήσεις των κορυφαίων στελεχών του. Το κατ' εξοχήν κόμμα εξουσίας της Mεταπολίτευσης έχει βρεθεί σε στρατηγικό αδιέξοδο. Η διετία 2009-2011, ενώ ξεκίνησε με τους καλύτερους πολιτικούς οιωνούς, δηλαδή με έναν θρίαμβο 11 μονάδων στις εκλογές, αποδεικνύεται καταστροφική. Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχασε τη μάχη οδηγώντας τη χώρα στο ΔΝΤ και επέβαλε στην κοινωνία θυσίες που το μοναδικό τους αντίκρισμα είναι ο ορατός πλέον κίνδυνος της επιστροφής στη δραχμή.

Ο Παπανδρέου καθυστερεί να ορίσει οδικό χάρτη της επόμενης μέρας. Ο Βενιζέλος δεν θέλει να ξανακάνει τα λάθη του 2007 και δεν πιστεύει στην αντιπαράθεση με τον Γιώργο. Λοβέρδος, Διαμαντοπούλου, Ραγκούσης και Μόσιαλος κοιτούν προς την κοινωνία των πολιτών. Και ο Χρυσοχοΐδης λειτουργεί ως μοναχικός καβαλάρης της Αποκάλυψης. Στο τοπίο αυτό, ο Δημήτρης Ρέππας είναι μια από τις ψύχραιμες φωνές που θυμίζουν τους προβληματισμούς που θέσαμε στην αρχή. Και επιμένουν ότι το ΠΑΣΟΚ δεν ψάχνει τον δικό του Αβέρωφ (ή Εβερτ;). Με ιστορικούς όρους, η προειδοποίηση έχει σημασία. Ολοι οι πρόεδροι του ΠΑΣΟΚ ώς τώρα - Ανδρέας, Σημίτης και Γιώργος Παπανδρέου - έγιναν πρωθυπουργοί. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χάθηκαν εκλογές στην πορεία. Αλλά ότι το ΠΑΣΟΚ διατήρησε την ηγετική του προοπτική.

ΕΙΝΑΙ ομολογουμένως μια σωστή προβληματική. Σε πρώτη ματιά επιβάλλει σύνθεση ρόλων και διαδικασιών. Σε μια δεύτερη ματιά όμως κινδυνεύει να φανεί αδύναμη. Οχι λόγω των προσωπικών φιλοδοξιών διαδόχων, δελφίνων και επιγόνων. Αλλά γιατί το ΠΑΣΟΚ - κρίνοντας από την αποσάθρωσης της βάσης - κινδυνεύει να πάει τη δική του βόλτα στην ερημιά. Ιδίως αν η Ελλάδα γίνει έρημη χώρα.